Cúng căn là một trong những lễ nghi quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam. Đây là một lễ cúng được thực hiện để tôn vinh các vị thần linh và tổ tiên, cầu mong sự bình an và may mắn cho gia đình. Trong đó, tuổi 12 được coi là một tuổi quan trọng và cần phải cúng căn. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn về thời điểm cúng căn và có nên cúng ngày âm hay dương. Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lý do và cách thức cúng căn vào tuổi 12, cúng căn 12 tuổi ngày âm hay dương cũng như sự khác biệt giữa cúng ngày âm và dương.
Mục lục bài viết
Cúng căn là gì?
Cúng căn là một nghi lễ quan trọng trong việc cầu nguyện cho sự bình an và sức khỏe của trẻ em, mong muốn chúng lớn lên thông minh và tránh xa tai ương bệnh tật. Nó còn được gọi là cúng đốt và đứng sau cúng mụ trong danh sách các nghi lễ quan trọng.
Tại sao 12 tuổi phải cúng căn?
Cúng căn 12 tuổi cho trẻ, hay còn gọi là cúng Mụ 12 tuổi. Theo truyền thống, vào ngày sinh của bé hàng năm gia đình sẽ tổ chức cúng Mụ và nghi lễ này sẽ kéo dài cho đến khi con tròn 12 tuổi. Tuy nhiên, cũng có những vùng miền thực hiện cúng căn 12 tuổi cho trẻ bằng cách tổ chức lễ này vào các thời điểm khi bé được 3, 6, 9 và 12 tuổi.
Nghi lễ cúng Mụ 12 tuổi được tổ chức nhằm cảm tạ các bà Mụ đã có công nhào nặn ra thiên thần bé nhỏ cũng như che chở, bảo vệ cho bé được bình an. Đồng thời giúp trẻ vượt qua được những căn nợ trong suốt 12 năm đầu đời. Khi bé tròn 12 tuổi, đó là thời điểm đã thoát kiếp nạn “hữu sanh vô dưỡng”, nên lúc này cha mẹ và gia đình sẽ tổ chức buổi lễ cúng Mụ lần cuối cho bé, nên người ta hay gọi là cúng Mụ 12 tuổi cho trẻ. Lễ cúng căn 12 tuổi này sẽ tổ chức to hơn, linh đình hơn các lễ trước nhằm tạ ơn những bà Mụ lần cuối cũng như chấm dứt căn của trẻ.
Cúng căn 12 tuổi ngày âm hay dương?
Trong lễ cúng căn, việc chọn ngày cúng rất quan trọng. Nhiều người thường đau đầu không biết nên cúng vào ngày âm hay dương. Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian, cúng căn 12 tuổi nên được thực hiện vào ngày âm lịch. Điều này có ý nghĩa sâu sắc với quan điểm truyền thống và tâm linh của người Việt.
Theo quan niệm của người dân, ngày âm lịch là thời điểm mà các vị thần và tổ tiên đến thăm gia đình, mang theo sự may mắn và bảo vệ. Do đó, việc cúng tổ vào ngày này sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất cho gia đình.
Cũng có thể cúng căn vào ngày dương lịch nếu không thể cúng vào ngày âm lịch. Tuy nhiên, việc cúng căn vào ngày dương lịch sẽ không mang đến ý nghĩa tâm linh như khi cúng vào ngày âm lịch.
Cách tính ngày cúng căn chuẩn cho bé trai và bé gái
Bé trai và bé gái sẽ có phương pháp chọn ngày cúng căn riêng biệt. Ngoài ra, cách tính ngày cũng khác nhau tùy thuộc vào phong tục và tập quán ở từng vùng miền. Chúng ta hãy cùng khám phá ý nghĩa của việc tính ngày khi cúng căn trong phần tiếp theo.:
Ngày cúng căn theo truyền thống
Lễ cúng căn theo phong tục dựa vào ngày sinh âm lịch của trẻ. Đối với bé gái, lễ cúng thường diễn ra muộn hơn 2 ngày, trong khi đó lễ cúng cho bé trai lại được tổ chức sớm hơn 1 ngày so với ngày sinh âm lịch.
Theo quan niệm truyền thống, việc lùi lễ cúng căn 2 ngày sau sinh nhật mang ý nghĩa mong muốn bé gái sẽ phát triển đức tính biết quý trọng, hiền hậu để duy trì hòa khí trong gia đình và công việc.
Ý nghĩa của việc dời lên một ngày khi cúng căn là gì? Người xưa tin rằng con trai cần phải can đảm và quyết tâm, cũng như phải có tính cách mạnh mẽ và trách nhiệm để trở thành trụ cột của gia đình. Do đó, việc tổ chức sớm mang theo ý nghĩa biểu tượng và hy vọng từ phía cha mẹ.
Ngày cúng căn theo Âm Lịch
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể tổ chức vào ngày sinh âm lịch của con. Cách này dễ nhớ và thực hiện. Cha mẹ có thể tổ chức lễ cúng căn vào các ngày sinh nhật thứ 3, 6, 9 và 12 theo lịch âm của trẻ.
Ngày cúng căn theo Dương lịch
Cha mẹ chỉ cần chọn ngày sinh nhật theo lịch dương để tổ chức lễ cúng căn và không cần phải điều chỉnh thêm ngày. Ngày nay, việc cúng căn theo lịch dương trở nên phổ biến hơn. Phương pháp này dễ nhớ nhất vì phù hợp với lịch làm việc của cha mẹ và lịch học của trẻ.
Ngày cúng căn theo phong thủy
Ngày phong thủy là ngày phù hợp với tuổi và mệnh của trẻ. Cha mẹ cũng có thể lựa chọn ngày phong thủy để tổ chức lễ cúng cho con. Ngoài ra, việc tổ chức lễ cúng vào ngày phong thủy cũng giúp cầu mong sự bình an, may mắn và tài lộc cho trẻ trong tương lai.
Những lễ vật cần cho lễ cúng căn của bé
Ngoài việc hiểu rõ ý nghĩa của cúng căn, cha mẹ cũng cần dành thời gian để chuẩn bị mâm cúng căn phù hợp. Tương tự với cúng mụ, mâm cúng căn không cần quá phức tạp, quan trọng nhất là sự chân thành của người làm lễ. Cụ thể:
Mâm cúng cho 12 bà mụ Tiên Nương
Phong tục cúng 12 bà mụ Tiên Nương cần lễ vật cúng căn là gì? Thông thường, mâm cúng căn cho 12 bà mụ Tiên Nương gồm các lễ vật sau đây:
- 12 phần xôi đậu hoặc xôi gấc;
- 12 phần chè đậu xanh, chè hoa cau hoặc chè trôi nước;
- 12 đĩa trầu têm cánh phượng;
- 1 đĩa bánh kẹo;
- 1 mâm ngũ quả;
- 1 bình hoa tươi;
- Muối, trà, nước, gạo, nhang, đèn;
- 12 bộ hài và giấy tiền.
Mâm cúng Bà Chúa Thai Sanh
Sau đây là những lễ vật bạn cần chuẩn bị trước khi làm lễ cúng:
- 1 con heo sữa quay;
- 1 mâm ngũ quả;
- 1 con gà luộc nguyên con;
- 1 bình hoa tươi;
- 1 đĩa xôi;
- 1 tô chè lớn;
- Giấy tiền;
- 3 đĩa trầu têm cánh phượng;
- Gạo và muối;
- Đèn, nước, hương (nhang), trà,…
Một số lưu ý cần ghi nhớ khi chọn lễ vật cho mâm cúng
Lễ vật trong việc tổ chức cúng căn, quan trọng là phải chú ý đến những vấn đề sau đây:
- Lưu ý khi chọn hoa: Hoa tươi nên có cả nụ và hoa, màu sắc tươi tắn, có ý nghĩa tốt đẹp, không chọn hoa màu trắng hoặc màu sẫm tối;
- Lưu ý khi chọn mâm ngũ quả: Chọn quả có vị ngọt mang ý nghĩa bình an như đu đủ, thanh long, dừa, chuối, táo, xoài,… không chọn quả có mùi nặng và sắp xếp mâm cúng theo quy luật ngũ hành tương sinh để giữ được ý nghĩa cúng căn.
Cách bước trình bày mâm cúng căn cho bé như thế nào?
Sau khi hiểu rõ về các đồ cúng trong lễ cúng nhà, bạn cần biết cách sắp xếp bàn cúng sao cho tiện lợi và đảm bảo đầy đủ thủ tục. Thông thường, người ta sẽ sắp xếp hai bàn cúng ở hai bên, một bàn dành cho 12 bà mụ Tiên Nương và một bàn dành cho Bà Chúa Thai Sanh.
Nếu không thuận tiện, gia đình vẫn có thể cúng chung trên bàn ăn. Khi cúng cho con, cha mẹ có thể thêm bánh kẹo và nước ngọt. Tùy theo gia đình, bạn có thể cúng món mặn hoặc món chay.
Việc tìm hiểu cúng căn là gì sẽ giúp cha mẹ có thể cầu may mắn, bình an và xua đuổi điềm dữ cho con. Cách cúng căn và lễ vật cúng căn tương đối đơn giản, vì vậy, cha mẹ có thể tổ chức cho con vào các mốc tuổi quan trọng để con có thể lớn lên khỏe mạnh dưới sự che chở của 12 bà mụ và gia tiên.
Ngoài ra, khi thực hiện lễ cúng căn, người thực hiện cần lưu ý đến thời điểm thích hợp và việc cúng vào ngày âm hay dương. Đồng thời, cần tôn trọng và tuân thủ các quy định của địa phương và tôn giáo để đảm bảo lễ cúng được thực hiện đầy đủ và đúng cách.
Mong rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách thức cúng căn vào tuổi 12. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và hiểu biết về văn hóa dân gian Việt Nam. Chúc bạn và gia đình luôn được bình an và may mắn!
Có thể bạn quan tâm:
